Gỗ sưa có giá trị như thế nào ?

Tên gỗ Sưa Hải Nam = Dalbergia odorifera = koshinko (tiếng Nhật) = huali T. Chen (tiếng TQ) hay “Jiang Xiang” tên thuốc Đông Y tiếng TQ. Theo cách phân chi và loài, Sưa Việt Nam (Dalbergia Tonkinesis) có họ hàng xa với Sưa Hải Nam. Cây Sưa cũng mọc ở 3 tỉnh khác ở TQ là Quảng Tây, Quảng Châu, Phúc Kiến và có thể chia thành 4 loại khác nhau. Để phân biệt Sưa Hải Nam và Sưa Quảng Châu thì chỉ có cách thử DNA trong phòng thí nghiệm như đã được đăng tải bởi các nghiên cứu của TQ! Vì 4 loại Sưa của TQ có họ hàng gần với nhau và mọc phổ biến nhất trên đảo Hải Nam nên chúng được gọi chung là Sưa Hải Nam. Sự khác biệt giữa Sưa Hải Nam và Sưa Việt Nam có thể đa số dựa vào những điểm chính sau:
1. Theo những nghiên cứu khoa học, Sưa Hải Nam có nồng độ dầu trong gỗ khoảng 3.8%, Sưa Việt Nam khoảng 0.8% và Sưa dây Lào khoảng 0.1%. Như thế, độ thơm tỏa của Sưa Hải Nam khoảng gấp gần 5 lần của Sưa Việt Nam và gấp gần 38 lần Sưa dây.
2. Vì có nồng độ dầu cao, bề mặt của Sưa Hải Nam có một lớp bóng mờ đặc trưng (lân tinh) mà theo các chuyên gia TQ phải va chạm với Sưa Hải Nam một thời gian lâu mới cảm nhận được. Chú ý Sưa Việt Nam cũng có lân tinh trên mặt gỗ!
3. Theo giới buôn gỗ TQ, Sưa Hải Nam thường đa số có vân gọn, “thứ tự” nhưng vân gỗ dài, vằn vện, uốn lượn, liền lạc và sắc nét. Sưa Việt Nam thường đa số có vân “mất trật tự” và thường có khía, gai, đứt đoạn, không nhuyễn, mượt như vân Sưa Hải Nam.
4. Sưa Hải Nam cầm nặng tay hơn và kích thước cũng nhỏ hơn Sưa Việt Nam. Sưa Hải Nam thường có màu xẫm hơn Sưa VN, Sưa VN thường có một màu vàng sang trọng tự nhiên. Sưa dây đường kính thường dưới 15cm và có nhiều mắt, mấu, hay bị bọng, tim.

Hiện nay Sưa Hải Nam được chính phủ TQ cấm khai thác dưới dạng phôi nên hầu hết các pho tượng làm bằng Sưa Hải Nam (1) rất hiếm và (2) được chế tác trên phôi có xuất xứ từ xưa do chủ cất giữ! Giá Sưa Hải Nam 20 năm trước chỉ vào khoảng 2 Tệ/kg ~ 7.000 VNĐ/kg! Nhưng hiện nay giá Sưa Hải Nam, Sưa Việt Nam đã tăng lên trên 1.000 lần và sẽ còn tăng cao trong tương lai! Người viết đã chứng kiến có 1 cửa hàng ở TQ với nhiều pho tượng Sưa Hải Nam to khủng với giá ít nhất 100k USD/pho! Sưa VN như đã nói ở các tập trước bị để riêng một góc để dễ phân biệt và giao lưu! Giá Sưa VN rẻ hơn Sưa Hải Nam khoảng 4-5 lần.

B. Gỗ sưa có giá trị như thế nào ?

Ngược dòng lịch sử, tên của gỗ Sưa vào thời Minh là “huali/hualu”. Chỉ đến khoảng 100 năm gần đây, “huali/hualu” được đổi thành “huanghuali/huanghualu” do đặc tính gỗ Sưa theo thời gian phản ứng với ánh sáng lên “ten” màu vàng trên mặt gỗ. “Huang” = màu vàng và “huali/hualu” = flowering pear = cây lê/lý trổ hoa, dịch ra tiếng Việt là “Hoàng Hoa lê”.
Tin đồn gỗ Sưa dùng ướp xác, nghiền nhỏ trộn vào thuốc phiện, trùng tu Tử Cấm Thành, vv … thổi phồng hiệu quả thật sự của gỗ Sưa! Có tin đồn TQ thổi giá Sưa lên cao rồi bí mật tuồn gỗ vào VN bán lại (nôm na “chở củi về rừng”) nhưng theo tác giả được biết, TQ vào VN thường đa phần là mua chứ không bán lại, mà nếu có bán chưa chắc thương lái VN mua vì giá cao, nên tin đồn TQ thổi giá Sưa lên để bán lại cho VN có thể không có căn cứ! Nhưng TẠI SAO GỖ SƯA ĐẸP RẤT ĐÁNG CHƠI VÀ HIẾM?

Tóm lược có những điểm mạnh chính của gỗ Sưa:

a. Tính phong thủy cao: có nghĩa là người sở hữu được nhiều gỗ Sưa sẽ được quý nhân phù hộ, công việc hanh thông, tai qua nạn khỏi. Để chứng minh một cách khoa học thì không thể nên điểm lợi về phong thủy vẫn luôn bí ẩn!
Bàn về phong thủy chắc có lẽ không có cực phẩm nào có sự ảnh hưởng mạnh như Trầm hương, Kỳ nam và sừng tê giác! Nhưng theo nghiên cứu của người viết: Trầm, Kỳ và sừng tê không có thành phần hoá học để chữa “bá bệnh” như đồn thổi! Mặc dù thế, Trầm Kỳ và sừng tê vẫn được sưu tầm ráo riết trong giới thượng lưu để tăng phong thủy và “chữa bệnh”! Điều này cho thấy câu “có thờ có thiêng, có kiêng có lành” ảnh hưởng rất mạnh trong tín ngưỡng ở Châu Á!

b. Có thể dùng chữa bệnh: Những nghiên cứu khoa học được đăng tải trên những tạp chí chuyên ngành đáng tin cậy từ năm 1982 đến 2015 phân tích kỹ thành phần hoá học của gỗ Sưa và phát hiện những tố chất có lợi cho cơ thể con người như tóm tắt chi tiết bên dưới.

Bàn “bên lề” về các tạp chí chuyên nghành, khi một bài viết được nộp vào, sẽ có 3 hoặc 4 chuyên gia trong lĩnh vực của bài viết xét duyệt. Nếu một trong những chuyên gia này không đồng ý để bài viết được đăng, bài viết sẽ bị thải. Những chuyên gia này sau quá trình cân nhắc xét duyệt nội dung bài viết, mỗi chuyên gia sẽ viết 1 bản báo cáo nhận xét về bài viết, yêu cầu hiệu chỉnh. Tác giả bài viết sau đó hiệu chỉnh bài viết và nộp vào toà soạn lần 2. Bài viết được gởi cho những chuyên gia nhận xét lần đầu để xét lại (Có trường hợp khi bài viết nộp vào lần 2, toà soạn gởi cho những chuyên gia không xét duyệt ở lần 1 làm tăng độ khó nhận bài!) Sau đó những chuyên gia này ra quyết định cuối cùng nếu bài viết được đăng hay không. Vì qua quá trình xét duyệt gắt gao nên bài viết đăng trên tạp chí chuyên nghành có nội dung chuẩn và đúng. Sự uy tín của một tạp chí có thể được “đo” bằng chỉ số tác dụng (Impact Factor hay IF): IF càng cao thì tạp chí càng uy tín. Ví dụ: IF = 2 có nghĩa là trung bình kết quả/ý tưởng của một bài viết của 1 tạp chí được những bài viết khác đề cập đến ít nhất 2 lần trong năm. IF > 1 đã gọi là khá. Tạp chí nổi tiếng Nature có IF = 30 và rất khó để có bài viết được đăng trên Nature! Điểm yếu của quá trình kiểm tra gắt gao là thông tin của những bài viết khi đã được nhận đăng trên tạp chí chuyên ngành đã bị cũ thường ít nhất 1 năm.

c. Tăng “đẳng cấp” của người sở hữu: Điểm này có thể dựa trên việc các quan lại của TQ ngày xưa khi được Vua khen thưởng thường được ban cho vật dùng bằng gỗ Sưa. Vì thế, nhà nào có Sưa chứng tỏ họ có công lớn với triều đình. Vua chúa ngày xưa cũng được cống nạp gỗ Sưa. Ngày nay, người TQ có thể dựa vào những dấu ấn lịch sử trên mà tin và mua Sưa rất mạnh. Hiện nay giới thượng lưu TQ đổ tiền vào “sưu tầm” cổ vật và Sưa như một cách thể hiện đẳng cấp mặc dù họ chưa chắc hiểu ý nghĩa của những ký tự cổ ghi trên món đồ! Khoảng 20 năm trước các nhà sưu tập cổ vật và Sưa thường “nghèo” hơn bây giờ nhưng thông thái hơn!

d. Đồ cổ bằng Sưa giữ giá rất cao: Các vật dụng bằng gỗ Sưa từ thời Minh được bán đấu giá rất cao, chứng tỏ gỗ Sưa rất được chuộng không những ở Châu Á mà trên toàn thế giới, đẩy giá gỗ Sưa lên cao. Hiện nay trên toàn thế giới chỉ còn khoảng dưới 10.000 hiện vật bàn ghế cổ từ đời Minh làm bằng Sưa.

e. Vân và mùi của gỗ Sưa rất sang trọng: vân gỗ Cẩm, Hương, Sưa dây rất giống gỗ Sưa chuẩn nhưng nhìn hơi “dơ”! Điểm này đa số người chơi ngộ nhận, không để ý kỹ mà bỏ lỡ sự vượt trội của vân gỗ Sưa vì Cẩm, Trắc… có vân cũng đẹp vậy! Cần gì chơi Sưa cho đắt tiền!!”
Mùi gỗ Sưa mát lạnh sang trọng thoang thoảng, không đậm như Trầm Hương hay Hoàng Đàn! Nhiều tài liệu nói Sưa có mùi “thoảng hương Trầm” cá nhân thấy không chính xác! Cẩm và Hương có mùi hốc, không thích ngửi nhiều lần. Cảm nhận cá nhân mùi gỗ Sưa trong mát và tinh khiết! Gỗ Sưa đẹp kích thước to rất hiếm nên việc ngộ nhận “Sưa không hiếm” có thể là sai!

C. Chi tiết

Tính đến tháng 3- 2015, có 103 công trình nghiên cứu về gỗ Sưa được đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành. Con số 103 sẽ dễ dàng tăng lên cho đến cuối 2015 và trong tương lai. Để tìm hiểu một cách khoa học, các công trình nghiên cứu về cấu phần hoá học và ứng dụng của gỗ Sưa được liệt kê ngắn gọn như sau:
1982: Bài nghiên cứu khoa học đầu tiên xuất hiện chứng minh gỗ Sưa chữa được bệnh tim -Tác giả là người TQ.
1985: Trị bệnh máu đông cục, co thắt cơ, hoại tử – Tác giả là người Nhật.
1989: Trị hoại tử – Tác giả là người Mỹ và TQ.
1990: Giúp tráng kiện cơ thể, giúp tiêu hoá – Tác giả là người Mỹ và TQ.
1992: Tiếp theo kết quả nghiên cứu có được từ 1985 – Tác giả là người Nhật.
1993: Quá trình phân chia và dự trữ đạm của cây Sưa được đề cập – Tác giả là người TQ.
1995: 2 nghiên cứu chứng minh Sưa giúp cơ, gân, cốt cử động linh hoạt – Tác giả là người Đài Loan.
1995: Chống ung thư – Tác giả là người Hàn Quốc.
1997: Gỗ Sưa được phân loại – Tác giả là người TQ.
1997: Tìm ra 2 tố chất mới chống ung thư – Tác giả là người Đài Loan. TQ và Đài Loan đã bắt đầu âm thầm thu mua Sưa ở VN!
1998: Chống dị ứng, lão hoá và hoại tử – Tác giả là người Đài Loan.
2000: Trị lão hoá với nhiều hợp chất mới trong dầu Sưa được phát hiện – Tác giả là người TQ.
2002: Trị tim – Tác giả là người Nhật.
2002: Vài phân loại mới của Sưa được tìm ra – Tác giả là người TQ.
2003: Trị lãng trí – Tác giả là người Anh.
2004: 21 hợp chất trong dầu Sưa được liệt kê. Ứng dụng trị bệnh tim, hoại tử, tăng độ dẻo của gân và chống ung thư – Tác giả là người TQ.
2005: Với 8 bài nghiên cứu về Sưa, đánh dấu mốc cho sự thu mua Sưa của TQ ồ ạt ở VN. 10 hoạt chất trị ung thư của Sưa được phát hiện. Sưa và các thảo dược khác trên bờ cạn kiệt và chính phủ TQ đã phát động duy trì bảo vệ để việc sử dụng Sưa và các dược thảo khác được lâu dài. Cấu phần hoá học của Sưa vẫn được liên tục phân tích và nghiên cứu bởi TQ.
2006: Cấu phần hoá học của Sưa vẫn được liên tục phân tích và nghiên cứu bởi Hàn Quốc. TQ không công bố kết quả nghiên cứu trong 2006.
2007: Trị lão hoá và tim như đã ghi trong sách thuốc của những vị Vua TQ đời trước – Tác giả là người TQ.
2008: Tiêu mỡ, chống ung nhọt, chống hoại tử – Tác giả là người TQ, Hàn Quốc và Miến Điện.
2009: Trị tim, xả stress. Bên cạnh đó, nghiên cứu về cấu phần hóa học của sưa được TQ, Hàn Quốc ráo riết thực hiện.
2010, 2011, 2012: Nghiên cứu về cấu phần hóa học của Sưa được TQ, Hàn Quốc ráo riết thực hiện với hiệu quả dùng Sưa tạo lên men, chống lão hoá, khử trùng và trị tim. Cách chiết giống cây Sưa được TQ công bố. Phúc Kiến bắt đầu khai thác và trồng Sưa.
2013, 2014: Nghiên cứu về cấu phần hóa học của Sưa tiếp tục được TQ thi hành ráo riết. Khả năng chống ung thư của Sưa được nghiên cứu sâu hơn, thuốc trị bệnh tim từ Sưa được thử nghiệm và đưa vào sản xuất. Thêm 9 chất gây mùi thơm của Sưa được phát hiện. Giá Sưa lên khá cao mặc dù tình hình Biển Đông khá căng thẳng! Chỉ đến khi TQ rút về gần hết vào gần cuối 2014 thì giá Sưa vẫn tăng nhưng chậm hơn so với giai đoạn 2011-2013!
2015: Nghiên cứu về sự sinh trưởng của cây Sưa khi bị nấm xâm phạm được tiến hành.

D. Kết luận

1. Gỗ Sưa có thể dùng trị hiệu quả những chứng bệnh sau: tim, lão hoá, hoại tử, ung thư, nhọt, máu đông cục. Có bằng chứng khoa học Sưa có thể dùng để:
(i) trị đãng trí, trầm cảm, co thắt cơ, bón,
(ii) giúp lưu thông huyết áp bồi bổ cơ thể, tăng độ dẻo của gân cơ và khử trùng,
mặc dù tính hiệu quả chưa được đề cập. Các chức năng trị bệnh khác của gỗ Sưa chưa được chứng minh một cách khoa học và không được đề cập tính đến tháng 3 – 2015.
2. Các nghiên cứu khoa học nêu trên đã được thử nghiệm trên chuột và thỏ trong phòng thí nghiệm với kết quả khả quan. TQ đã cho tiến hành chế biến thuốc trợ tim cho người, dùng các hợp chất của gỗ Sưa từ năm 2013. Việc thuốc này có được phổ biến đại trà và được đón nhận hay không thì chưa ai biết?!
3. Đa phần những nghiên cứu về Sưa được phác thảo và thực hiện bởi TQ, Hàn Quốc và Đài Loan. Nhật và Miến Điện cũng trợ lực về lĩnh vực này. Việt Nam không có đóng góp nào trên lĩnh vực khoa học về gỗ Sưa!!
4. Sưa được chính thức nghiên cứu một cách khoa học vào năm 1982 và 2005 là năm TQ công bố một cách khoa học với bằng chứng rằng Sưa có thể trị một cách hiệu quả bệnh tim, lão hóa và ung thư.
5. Phúc Kiến đã bắt đầu gieo trồng chiết cành Sưa vào năm 2010.
6. Các công trình nghiên cứu về gỗ Sưa vẫn đang tiếp tục đăng tải và thông tin hiện có trong bài này chỉ được cập nhật đến tháng 3 – 2015.
7. Ứng dụng của Sưa trong ngành y tế của Ấn Độ và Miến Điện chưa được rõ nét với chỉ 2 trên tổng số 103 nghiên cứu khoa học được đăng tải.
8. Thông tin viết bài này được truy cập như sau:
(i) vào trang “scopus.com”
(ii) đánh vào tên khoa học của gỗ Sưa “Dalbergia odorifera” sẽ thấy 103 bài viết bằng tiếng Anh cùng với thời điểm bài viết được đăng.
9. Qua phân tích và giám sát, thời điểm công bố các kết quả nghiên cứu khoa học về gỗ Sưa trùng hợp với những cột mốc quan trọng về sự biến đổi (lên giá) trên thị trường gỗ Sưa ở VN.
3 cột mốc thời gian quan trọng rút ra được như sau:
1997: TQ bắt đầu âm thầm thu mua Sưa ở VN trùng lập với việc TQ, Hàn Quốc và Đài Loan bước đầu phát hiện ra gỗ Sưa có chất trị được bệnh tim, lão hoá và ung thư.
2005: TQ, Hàn Quốc và Đài Loan tiếp tục khẳng định giá trị thực tiễn của Sưa trong việc trị được bệnh tim, lão hoá và ung thư với nhiều thành phần chất mới trong dầu gỗ Sưa được phát hiện. Đây cũng là lúc TQ công khai thu mua Sưa ồ ạt và trả giá cao đúng với giá trị thật của gỗ Sưa.
2013: Nhiều bài nghiên cứu về Sưa được công bố. TQ tiếp tục thu mua Sưa với giá cao hơn 2005! Có lẽ thương lái TQ dự đoán được sự căng thẳng ở Biển Đông mà gom Sưa ở VN ồ ạt cho… “chuyến tàu cuối”?!! Giá Sưa ở thời điểm năm 2015 vẫn cao hơn so với 2014 nhưng vì Sưa trở nên khan hiếm: phải mất một khoảng thời gian lâu hơn những năm trước để gom được cùng một lượng Sưa trong 2015, vì thế việc giao lưu trao đổi gỗ Sưa chậm lại chứ không phải vì “Sưa xuống giá”!
Qua những bằng chứng trùng lập của (i) thời điểm TQ, Hàn Quốc và Đài Loan đăng tải kết quả nghiên cứu về gỗ Sưa trị được bệnh nan y như ung thư, lão hoá, bệnh tim trên tạp chí chuyên nghành và (ii) sự biến động (lên giá) của Sưa ở VN, giả thuyết đưa ra trong bài này là có căn cứ và có thể áp dụng để phần nào “dự đoán” thị trường Sưa trong tương lai ở VN. Dĩ nhiên giả thuyết trong bài này khả năng cao chỉ là một trong nhiều giả thuyết có căn cứ về việc TQ thu Sưa ồ ạt! Đến thời điểm viết xong bài này vào tháng 4 – 2015, tác giả chưa tìm ra nguồn của các giả thuyết tin cậy khác!

===========================================